دبی لوپ (Dubai Loop) یک پروژه حمل‌ونقل پرسرعت زیرزمینی است که به عنوان یک تحول بزرگ در سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر دبی معرفی شده است. این سیستم نوآورانه که توسط اداره راه‌ها و حمل‌ونقل دبی (RTA) با همکاری شرکت آمریکایی The Boring Company متعلق به ایلان ماسک توسعه یافته است می‌تواند زمان سفرها را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده و ترافیک شهری را بهبود بخشد.
دبی لوپ نه تنها تحولی در جابجایی مسافران ایجاد خواهد کرد بلکه به عنوان یک مدل آینده‌نگرانه برای شهرهای مدرن جهان در نظر گرفته می‌شود. این پروژه که در هفدهمین اجلاس دولت‌های جهان معرفی شد قرار است با استفاده از تکنولوژی حفر تونل پیشرفته و کم‌هزینه تأثیر بسزایی در بهینه‌سازی زیرساخت‌های شهری داشته باشد. با آوای دبی همراه باشید.
مشخصات و ظرفیت دبی لوپ
طبق اعلام RTA دبی لوپ ۱۷ کیلومتر طول دارد و دارای ۱۱ ایستگاه خواهد بود. این سیستم قادر است بیش از ۲۰,۰۰۰ مسافر را در هر ساعت جابجا کند و با استفاده از خودروهای الکتریکی پرسرعت با سرعتی تا ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت تجربه‌ای امن سریع و بدون تأخیر برای مسافران فراهم می‌کند.
برخلاف سایر پروژه‌های مشابه، دبی لوپ به طور خاص برای شرایط آب‌وهوایی امارات طراحی شده است و این یکی از ویژگی‌های کلیدی آن محسوب می‌شود. این سیستم زیرزمینی از گرمای شدید طوفان‌های شن و رطوبت بالا محافظت می‌شود به همین دلیل در تمامی فصول سال عملکردی بهینه و پایدار خواهد داشت.
این پروژه در روز سوم اجلاس جهانی دولت‌ها ۲۰۲۵ (WGS) معرفی شد و شیخ حمدان بن محمد بن راشد آل مکتوم ولیعهد دبی اطلاعات بیشتری درباره آن منتشر کرد. او اعلام کرد که دبی در حال بازتعریف آینده حمل‌ونقل شهری، هم در سطح زمین و هم در زیر زمین است و این پروژه معیاری جدید برای سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند در جهان خواهد بود.
دبی لوپ؛ کرم‌چاله حمل‌ونقل شهری به سبک ایلان ماسک
ایلان ماسک بنیان‌گذار The Boring Companyدر جلسه‌ای مجازی با عمر العلماء، وزیر دولت امارات در امور هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و دورکاری درباره این پروژه صحبت کرد. او دبی لوپ را به یک کرم‌چاله تشبیه کرد که مسافران را در یک چشم بر هم زدن از یک نقطه شهر به نقطه‌ای دیگر منتقل می‌کند.
ایلان ماسک در این جلسه گفت:
این سیستم درست مانند یک کرم‌چاله عمل می‌کند. شما از یک قسمت شهر وارد می‌شوید و بلافاصله در نقطه‌ای دیگر از شهر ظاهر می‌شوید. به نظرم وقتی مردم این سیستم را امتحان کنند خواهند گفت: چطور زودتر به فکر این نیفتادیم؟
عمر العلماء نیز ضمن تشکر از ماسک برای این همکاری اعلام کرد که تیم دولتی امارات در اولین سفر آزمایشی دبی لوپ حضور خواهد داشت.
کاهش ترافیک و بهبود زیرساخت‌های شهری
یکی از اهداف اصلی دبی لوپ کاهش وابستگی شهروندان به خودروهای شخصی و انتقال آن‌ها به یک سیستم حمل‌ونقل عمومی پرسرعت و قابل‌اعتماد است.
دکتر احمد المولا استاد دانشگاه آمریکایی شارجه و متخصص شهرسازی پایدار در این زمینه می‌گوید:
انتقال مسافران از خودروهای شخصی به یک سیستم زیرزمینی قابل‌اعتماد می‌تواند به میزان قابل‌توجهی ازدحام جاده‌ای را کاهش دهد. موفقیت این پروژه اما به نحوه مکان‌یابی ایستگاه‌ها بستگی دارد.
ایستگاه‌های دبی لوپ باید در مناطق پرتردد مانند داون‌تاون، دبی مارینا، بیزینس بی و دیره قرار گیرند تا به طور مؤثر به شبکه حمل‌ونقل عمومی دبی متصل شوند.
وی تأکید دارد که این سیستم نباید یک سیستم حمل‌ونقل مستقل باشد بلکه باید به عنوان یک اتصال‌دهنده بین خطوط مترو و شبکه ریلی اتحاد عمل کند.
اتصال دبی لوپ به دیگر سیستم‌های حمل‌ونقل
برای آنکه دبی لوپ بتواند به یک راه‌حل حمل‌ونقل مؤثر تبدیل شود باید به سایر سیستم‌های موجود مانند مترو دبی، اتوبوس‌های شهری و راه‌آهن اتحاد (Etihad Rail) متصل شود. این اتصال به مسافران اجازه می‌دهد تا به راحتی بین سفرهای شهری و بین‌شهری جابجا شوند.
به گفته دکتر المولا:
ایستگاه‌های دبی لوپ باید به گونه‌ای طراحی شوند که مسافران بتوانند بدون نیاز به استفاده از خودروهای شخصی از یک سیستم حمل‌ونقل به سیستم دیگر منتقل شوند. به عنوان مثال ایستگاه‌های نزدیک به راه‌آهن اتحاد باید امکان انتقال سریع مسافران بین ابوظبی و دبی را فراهم کنند.
مزایای دبی لوپ
طبق بررسی‌های انجام‌شده توسط متخصصان شهرسازی و ایمنی جاده‌ای دبی لوپ دارای مزایای متعددی است که شامل موارد زیر می‌شود:
۱. استفاده بهینه از فضای شهری
با انتقال سفرهای شهری به زیر زمین فضای سطحی برای پارک‌ها، مناطق تجاری و پیاده‌روها آزاد می‌شود و در نتیجه کیفیت زندگی شهری بهبود می‌یابد.
۲. حذف موانع ترافیکی
جاده‌های شهری معمولاً با تقاطع‌ها، پل‌ها و موانع دیگر همراه هستند که منجر به افزایش زمان سفر می‌شود. سیستم زیرزمینی دبی لوپ این مشکلات را برطرف کرده و یک مسیر مستقیم و بدون توقف را ارائه می‌دهد.
۳. مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت
تونل‌های زیرزمینی از گرمای شدید تابستان‌های دبی طوفان‌های شن و رطوبت بالا محافظت شده و در نتیجه یک سیستم حمل‌ونقل پایدار در تمام طول سال ایجاد می‌کنند.
۴. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای
این پروژه با جایگزین کردن خودروهای شخصی با خودروهای الکتریکی پرسرعت به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند.
چالش‌های پیش‌روی اجرای پروژه دبی لوپ
با وجود مزایای متعدد اجرای دبی لوپ با چالش‌هایی نیز همراه است که باید مورد توجه قرار گیرند.
۱. هزینه‌های بالای ساخت و نگهداری
طبق برآوردها تونل‌سازی بسیار پرهزینه‌تر از ساخت جاده‌های سطحی است. به عنوان مثال شرکت The Boring Company پیش‌تر یک پروژه تونل‌سازی کوچک در لاس‌وگاس را به مبلغ ۴۷ میلیون دلار برای یک مسیر ۲.۷ کیلومتری اجرا کرده است. با توجه به هزینه‌های بالای زیرساختی باید مدل‌های اقتصادی مناسبی برای تأمین مالی پروژه طراحی شود.
۲. پیچیدگی‌های زمین‌شناسی و مهندسی
دبی دارای سطح آب‌های زیرزمینی بالا و تنوع خاکی پیچیده است که اجرای پروژه‌های تونلی را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند. استفاده از تکنیک‌های مهندسی پیشرفته برای اطمینان از پایداری تونل‌ها ضروری خواهد بود.
۳. نیاز به قیمت‌گذاری مناسب برای جذب کاربران
اگر هزینه بلیت‌های دبی لوپ بیش از حد بالا باشد این سیستم ممکن است فقط برای گردشگران و افراد مرفه مقرون‌به‌صرفه باشد و کارایی آن به عنوان یک سیستم حمل‌ونقل عمومی برای شهروندان کاهش یابد. قیمت‌گذاری منصفانه یکی از عوامل کلیدی در موفقیت این پروژه خواهد بود.
نتیجه‌گیری
دبی لوپ یک پروژه نوآورانه و پیشرفته است که می‌تواند مدل جدیدی برای سیستم‌های حمل‌ونقل زیرزمینی در سراسر جهان ایجاد کند. با ارائه یک روش سریع پایدار و مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت این سیستم می‌تواند وابستگی شهروندان به خودروهای شخصی را کاهش داده و به بهبود ترافیک کمک کند.
اما موفقیت این پروژه به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله اتصال مؤثر به سایر سیستم‌های حمل‌ونقل، هزینه‌های ساخت و بهره‌برداری و قیمت‌گذاری مناسب بلیت‌ها.
در صورتی که این چالش‌ها با برنامه‌ریزی دقیق مدیریت شوند دبی می‌تواند بار دیگر به عنوان پیشرو در نوآوری‌های حمل‌ونقل شهری شناخته شود و الگویی برای دیگر کلان‌شهرهای جهان باشد.
